Ανταρκτική: Λύνοντας το μυστήριο των βουνών – φαντασμάτων

Το πώς δημιουργήθηκαν και έφθασαν να έχουν αυτή τη μορφή, ήταν ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά της Παγωμένης Ηπείρου. Έως σήμερα....


Η οροσειρά μήκους 1.200 χιλιομέτρων, που μπορεί να συγκριθεί σε μέγεθος με τις Ευρωπαϊκές ‘Aλπεις, ανακαλύφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 από το Σοβιετικό γεωφυσικό Γκριγκόρι Γκαμπούρτσεφ. ‘Aπαντες τότε εξεπλάγησαν, καθώς αδυνατούσαν να εξηγήσουν με ποιον τρόπο δημιουργήθηκε μια τόσο μεγάλη οροσειρά και πώς είναι δυνατόν να παρέμεινε κρυμμένη κάτω από στρώμα πάγου πάχους έως και τριών χιλιομέτρων, στην Ανατολική Ανταρκτική.

Την απάντηση στο γρίφο υποστηρίζει ότι έδωσε μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, μέσω άρθρου της στην επιθεώρηση Nature: πιστεύουν ότι τη δημιουργία των οροσειρών δεν πυροδότησε ένα μεμονωμένο τεκτονικό συμβάν, αλλά ότι αυτή υπήρξε απόρροια γεωλογικών διεργασιών που άρχισαν πριν από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, όταν αρκετές μίνι – ήπειροι συγκρούστηκαν σχηματίζοντας την υπερήπειρο Γκοντουάνα.

Τα Όρη Γκαμπούρτσεφ, υποθέτουν οι ερευνητές, υψώθηκαν στο σημείο της σύγκρουσης. Με την πάροδο του χρόνου υποχώρησαν και διαβρώθηκαν, με αποτέλεσμα να απομείνουν μόνο οι «ρίζες» τους. Ακολούθησαν δύο περίοδοι μεγάλων τεκτονικών ανακατατάξεων – η πρώτη πριν από περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια και η δεύτερη πριν από 100 εκατομμύρια χρόνια- εξαιτίας των οποίων η ήπειρος άλλαξε εντελώς μορφή.

Στο φλοιό της Γης δημιουργήθηκε ένα ρήγμα μήκους 3.000 χιλιομέτρων, που εκτείνεται από την Ανατολική Ανταρκτική ως την Ινδία, διασχίζοντας τον ωκεανό. Από τις «ρίζες» που έμειναν στο σημείο όπου συγκρούστηκαν οι μίνι – ήπειροι σχηματίστηκε η Ανατολική Ανταρκτική των σημερινών χαρτών, ενώ από τις ίδιες διεργασίες αναπτύχθηκε ένα εκτεταμμένο σύστημα ρηγμάτων, κοιλάδων και ποταμών και – στη συνέχεια- παγετώνων.

Έτσι, πριν από 34 εκατομμύρια χρόνια, κατά τους επιστήμονες, ο πάγος της Ανατολικής Ανταρκτικής «κατάπιε» την οροσειρά, βοηθώντας την να διατηρήσει σχεδόν αναλλοίωτη τη μορφή της. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, το Φάουστο Φερατσόλι από το Βρετανικό Ερευνητικό Κέντρο της Ανταρκτικής, το σύστημα αυτό «περιλαμβάνει επίσης τις μεγαλύτερες λίμνες που βρίσκονται θαμμένες κάτω από τους πάγους» της ηπείρου.

«Έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε ότι η δημιουργία βουνών σχετίζεται περισσότερο με ένα τεκτονικό συμβάν παρά με μια αλληλουχία γεγονότων», λέει η Κάρολ Φιν από τη Γεωλογική Υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών. «Το μάθημα που πήραμε σχετικά με τα συμβάντα που οδήγησαν στο σχηματισμό των Ορέων Γκαμπούρτσεφ ενδέχεται να εμπλουτίσουν μελέτες γύρω από την ιστορία άλλων ορεινών ζωνών».

http://skandalistis.blogspot.gr/2011/12/blog-post_1803.html