Η “ΣΚΟΤΕΙΝΗ” ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ

Μια από τις πιο γλυκές παιδικές αναμνήσεις στη ζωή των περισσότερων αντρών είναι αυτές γύρω από το ποδόσφαιρο: το παίξιμο «μπάλας» στις γειτονιές με τους συνομηλίκους, τα όνειρα του κάθε παιδιού για την ανάδειξη του σε ποδοσφαιρικό «ταλέντο», η αγάπη για τα χρώματα της αγαπημένης ομάδας, οι αναμνήσεις στο γήπεδο μαζί με το μπαμπά, τα καινούργια δερμάτινα αθλητικά παπούτσια με τις τάπες σαν δώρο του νουνού κ.λπ.

Οι συναισθηματικές αναμνήσεις είναι συνήθως τόσο έντονες που κρατάνε τον ενήλικο άντρα «δέσμιο» για όλη του τη ζωή. Η ομάδα του είναι μέρος της ταυτότητας του, την υπερασπίζεται ακόμη και με κίνδυνο να υποστεί σωματικές βλάβες και δεν την προδίδει ποτέ… Πονάει όταν χάνει, χαίρεται όταν κερδίζει, αγωνιά για τις μεταγραφές και τη στηρίζει οικονομικά και από το υστέρημα του. Η ώρα που η ομάδα του αγωνίζεται είναι «ιερή», και κάθε άλλη δραστηριότητα, εκτός της παρακολούθησης του αγώνα της, καθίσταται δευτερεύουσα. Τις ώρες αυτές πολλές γυναικοπαρέες βγαίνουν στις καφετέριες της πόλης, εκμεταλλευόμενες το «ελεύθερο» που τις δίνουν οι άντρες τους που παραμένουν καθηλωμένοι, με πίτσες και μπύρες στην τηλεόραση.
Αυτή η «γλυκιά» αντρική συνήθεια (ίσως άνω του 90% των φιλάθλων ποδοσφαίρου να είναι άντρες), ωστόσο, έχει τρεις πολύ αρνητικές πλευρές, που καθιστούν τον «άρχοντα των σπορ» ως θεσμό αντικοινωνικό, επικίνδυνο και ύποπτο προς εξυπηρέτηση οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων.

Α) Το ποδόσφαιρο δημιουργεί ή/και υποθάλπει τη βία

Παρά τη γενική άποψη ότι το ποδόσφαιρό είναι ένα «αγνό» άθλημα, και μερικοί μόνο θερμοκέφαλοι δημιουργούν τα βίαια επεισόδια, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική: οι περισσότεροι σπουδαίοι αγώνες συνοδεύονται από βίαια επεισόδια μεταξύ φιλάθλων αντίθετων ομάδων (κάποιες φορές και ανθρωποκτονιών), και βανδαλισμών σε περιουσίες κατοίκων που διαμένουν κοντά στο γήπεδο. Πολλές φορές οι επιθέσεις γίνονται κατά ποδοσφαιριστών, διαιτητών, αθλητικών παραγόντων και προπονητών, ενώ οι φωτιές στα πλαστικά καθίσματα των κερκίδων είναι μόνιμο θέαμα.
Δεν έχει διευκρινιστεί από τους ψυχολόγους το γιατί το ποδόσφαιρο προκαλεί τέτοιας έκτασης βία. Έχει ειπωθεί ότι το ποδόσφαιρο είναι το μόνο άθλημα που παίζεται με τα πόδια, και αυτό το συνδέει άμεσα με τα γεννητικά όργανα και τη σεξουαλική πράξη. Οι υπερτροφικοί γλουτοί των ποδοσφαιριστών, το γεγονός ότι, φροϋδικά, τα τέρματα συμβολίζουν την σεξουαλική διείσδυση, καθώς και η συλλογική απόδοση υπονομευτικών χαρακτηρισμών για τη σεξουαλικότητα, την εθνικότητα των αντίπαλων οπαδών ή των μητέρων τους ενισχύουν αυτήν την άποψη. Επίσης έχει ειπωθεί ότι στο γήπεδο του ποδοσφαίρου λαμβάνουν χώρα φαινόμενα ψυχολογίας των μαζών όπως η έλλειψη συναισθηματικής κατανόησης για τον άλλο (μίσος για την αντίπαλη ομάδα και οπαδούς), προβολή ιδίων απωθημένων αρνητικών χαρακτηριστικών στους αντίπαλους (κάθε είδους βρισιά), διάχυτη καχυποψία πως πάντα υπάρχουν συμφωνίες χρηματισμού του διαιτητή εναντίον της ομάδας τους κ.α.
Η βία (και η χρήση ναρκωτικών που την υποβοηθάει) έχει ως κύριο αίτιο την ευρεία ταξική διαστρωμάτωση της κοινωνίας, μιας και η μεγάλη ψαλίδα μεταξύ των πολύ εύπορων και των πολύ φτωχών της κοινωνίας, δημιουργεί ομάδες στα πολύ χαμηλά στρώματα της ιεραρχίας που α) νιώθουν αδικία για τη χαμηλή κοινωνική θέση που βρίσκονται και των μεγάλων δυσκολιών που συναντούν για κοινωνική άνοδο, και β) λόγω του συνεπαγόμενου κοινωνικού αποκλεισμού, της ελλιπούς μόρφωσης, της κακής υγείας και απαράδεκτων συνθηκών διαβίωσης είναι συχνή η παραμέληση και η κακοποίηση των παιδιών, τα οποία μεγαλώνοντας τείνουν να εκδηλώνουν συμπεριφορές βίας και χρήσης ουσιών.
Το ποδόσφαιρο εύκολα έλκει αυτά τα άτομα, γιατί τους είναι οικείο (τα περισσότερα αγόρια έχουν παίξει μπάλα μεγαλώνοντας), είναι μια νόμιμη και καθ’ όλα αποδεκτή δραστηριότητα, προσφέρει ανωνυμία και προστασία λόγω του μεγάλου πλήθους φιλάθλων που το παρακολουθεί, δίνει μια ταυτότητα, ένα όραμα και ένα σκοπό στους ανθρώπους, που σε άλλη περίπτωση, δεν θα έβρισκαν άλλη κοινωνική ομάδα να ενσωματωθούν.
Στους δε ποδοσφαιρικούς συλλόγους αυτοί οι άνθρωποι, αυτά τα βίαια και ενθουσιώδη άτομα (συνήθως έφηβοι ή νεαροί ενήλικες), παίζουν ένα σημαντικό ρόλο, γιατί μέσα στο γήπεδο συμβάλλουν στην τόνωση του ηθικού των ποδοσφαιριστών της ομάδας τους και ενισχύουν την παρουσία των υπολοίπων οπαδών της ομάδας, δημιουργώντας με τη συμπεριφορά τους (φωνές, τυμπανοκρουσίες, φωτοβολίδες) μια εκρηκτική σχεδόν θρησκευτική εμπειρία για όλους. Τα βίαια επεισόδια πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τον αγώνα, είναι για τις ΠΑΕ απλώς παράπλευρα επεισόδια.
Το σίγουρο, ωστόσο, είναι ότι ο άνθρωπος, όπως και όλα τα ζώα, είναι οπλισμένος με επιθετικά ένστικτα με στόχο την επιβίωση και την αυτοπροστασία. Ο χαρακτήρας που αυτά θα πάρουν εξαρτάται άμεσα το περιβάλλον. Η αποδοχή ή και η επιβράβευση μιας επιθετικής τάσης από το περιβάλλον, η επίτευξη στόχων μέσω αυτής και η ταύτιση με ένα πλαίσιο όπου η επιθετικότητα, ως αντίδραση στις ματαιώσεις και τις συγκρούσεις, κυριαρχεί, μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση του φαινομένου εσαεί. Έτσι, όταν στο ποδόσφαιρο, μετά συνήθως από ήττα της ομάδας, η βία ενισχύεται και επιβραβεύεται, η συχνότητα των βίαιων επεισοδίων τείνει αν όχι να αυξάνεται, σίγουρα να διατηρείται.
Τα παραδείγματα πολλά και θλιβερά: Στο τέλος του 2010 ξέσπασαν ταραχές σε μια ποδοσφαιρική συνάντηση στην Ιταλία. Τις υποκίνησε μια ομάδα ακροδεξιών Σέρβων που ταξίδευσε στη Γένοβα για να παρακολουθήσει την εθνική ομάδα της Σερβίας να αγωνίζεται εναντίον αυτής της Ιταλίας. Το παιχνίδι διακόπηκε λόγω επεισοδίων μετά από μόλις 7 λεπτά αγώνα. Οι Σέρβοι εκτόξευσαν φωτοβολίδες και έσπασαν το φράχτη που τους διαχώριζε από τους Ιταλούς φιλάθλους. Νωρίτερα την ίδια μέρα, οι ίδιοι hooligans είχαν συγκρουστεί με την αστυνομία στους δρόμους της πόλης, είχαν επιτεθεί στο λεωφορείο της ομάδας της χώρας τους, και παρόλα αυτά τους επιτράπηκε αργότερα η είσοδος στο στάδιο, μαζί με τα μαχαίρια, τα ρόπαλα και τις φωτοβολίδες τους. Μερικές μέρες πριν, εκατοντάδες τραμπούκοι, πολλοί από αυτούς hooligans των γηπέδων, είχαν επιτεθεί σε ομοφυλόφιλους στη διάρκεια παρέλασης gay pride στο Βελιγράδι. Αυτοκίνητα κάηκαν και αστυνομικοί τραυματίστηκαν.
Στην Αγγλία ο υψηλού κινδύνου ημιτελικός του κυπέλου UEFA (2000) ανάμεσα στη Leeds United και την τουρκική Galatasaray πυροδότησε τις αναμενόμενες βιαιότητες ως αντίποινα για τα σοβαρά επεισόδια του πρώτου αγώνα στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια των οποίων είχαν σκοτωθεί δύο βρετανοί φίλαθλοι.
Μετά το λουτρό αίματος στο στάδιο Heysel το 1985, οι συμπλοκές μεταξύ ομάδων φανατικών, στις οποίες συχνά διεισδύουν ακροδεξιοί, ξυλοδαρμοί γεμάτοι μίσος, ταραχές και βανδαλισμοί, δολοφονίες και λιντσαρίσματα σε ζωντανή μετάδοση αποτελούν πλέον, σε όλες τις χώρες και στα πρωταθλήματα όλων των κατηγοριών, το συνηθισμένο νέο σχετικά με το ποδόσφαιρο.

Β) Το ποδόσφαιρο είναι μια επιχείρηση με αμύθητα κέρδη

Σύμφωνα με την εφημερίδα Αυγή «…όλοι θα κερδίσουν από τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, υποσχέθηκε η FIFA στους Νοτιοαφρικανούς το 2010. Αλλά τις μεγάλες δουλειές της κάνανε δυτικοί όμιλοι, ασιατικές εταιρείες και η ίδια η παγκόσμια ομοσπονδία ποδοσφαίρου.
Ο πιο μισητός εταίρος της FIFA σ’ αυτό το Μουντιάλ, η εταιρεία Match Hospitality, που διοργανώνει ταξίδια στα γήπεδα της Νότιας Αφρικής για πλούσιους φιλάθλους και εταιρείες, πυροδότησε μια έκρηξη τιμών στη Νότια Αφρική, η οποία τρόμαξε τους λιγότερο πλούσιους φιλάθλους από όλο τον κόσμο.
Η FIFA λειτουργεί παντού ως δικτατορία και επιβάλλει τη θέλησή της. Το ίδιο έκανε στη Γερμανία το 2006, και τελικά αποχώρησε με κέρδη 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, από τη Νότια Αφρική θα φύγει με τρία δισεκατομμύρια στην τσέπη 1».
Σύμφωνα με τη Σημερινή, για το Μουντιάλ του 2006 «…επιχειρήσεις και χορηγοί ανέμεναν να ενισχύσουν τα έσοδα και τα κέρδη τους, σε μια κρίσιμη για την παγκόσμια οικονομία περίοδο. Εταιρείες αθλητικών ειδών, αναψυκτικών και ποτών, μαζικής διατροφής, τουρισμού και αεροπορικές εταιρείες, κατασκευαστές τηλεοράσεων, εταιρείες στοιχημάτων και τηλεοπτικά κανάλια παρουσιάστηκαν ως οι μεγάλοι κερδισμένοι της μεγάλης αθλητικής φιέστας του ποδοσφαίρου. Για παράδειγμα, η γνωστή εταιρεία αθλητικών ειδών Adidas ήταν η προμηθεύτρια του εξοπλισμού των δώδεκα ποδοσφαιρικών ομάδων που συμμετείχαν. Η εταιρεία διαφοροποίησε τις προβλέψεις της για φέτος προς τα πάνω και τα φετινά κέρδη της παρουσίασαν μιαν αύξηση κατά 47%. Η εταιρεία βασίστηκε στη ζήτηση που παρουσίασαν τα προϊόντα της πριν από το Μουντιάλ. Τις προβλέψεις της διαφοροποίησε προς τα πάνω και η εταιρεία DSG, που θεωρείται η δεύτερη μεγαλύτερη αλυσίδα πώλησης ηλεκτρικών συσκευών στην Ευρώπη. Ο τζίρος μόνο της νόμιμης βιομηχανίας στοιχημάτων ανήρθε στα 2 δισ. δολάρια. Η τηλεθέαση και η διαφημιστική δαπάνη στο χώρο των Μ.Μ.Ε. ήταν αυξημένη. Το Μουντιάλ της Γερμανίας το 2006 το παρακολούθησαν 37,5 δισ. τηλεθεατές διεθνώς.
Άλλος μεγάλος κερδισμένος ήταν η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου. Η FIFA κατέγραψε έσοδα ύψους 2 δισ. ευρώ.
Ιδιαίτερα κερδισμένες ήταν και οι εταιρείες ΜΜΕ που, ωστόσο, αποδέχθηκαν μιαν αύξηση κατά 50% της τιμής των δικαιωμάτων μετάδοσης, σε σύγκριση με το προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. Το γαλλικό δίκτυο TF1 αναμενόταν ότι θα κερδίσει από 20 – 30 εκατ. ευρώ από τις διαφημίσεις, αλλά θα έχανε εάν η εθνική ομάδα της Γαλλίας δεν πήγαινε καλά. Ανάλογα θα κινιόταν και το βρετανικό δίκτυο ITV, που εκτιμούσε ότι τα έσοδά του από τις διαφημίσεις θα έφταναν τα 30 εκατ. δολάρια. Οι εταιρείες που είναι βασικοί χορηγοί της διοργάνωσης πλήρωσαν με το παραπάνω χρήματα στη FIFA και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα ποσά των χορηγιών έφθασαν το 1 δισ. ευρώ. Οι κλασικοί χορηγοί της FIFA είναι η Adidas, η Coca-Cola, οι Emirates, η Hyundai/Kia, η Sony και η Visa, που κατέβαλαν στα ταμεία της FIFA 100 εκατ. δολάρια η καθεμιά.
Τα μεγαλύτερα οφέλη αναμενόταν να έχουν οι χορηγοί της διοργάνωσης (Budweiser, McDonalds, Continental, Castrol, MTN, Mahinda Satyam, Seara, Yingli Solar BP South Africa, FNB, Neo Africa, Prasa) και των συνεργατών της FIFA (Adidas, Emirates, Huyndai Motor, Sony, Visa, Coca Cola). Σύμφωνα με τη UBS η Nike (τζίρος περίπου 1,7 δισ. δολάρια) ήταν χορηγός στο 32% των ομάδων που θα συμμετάσχουν στη διοργάνωση, και η Coca-Cola, ένας από τους βασικούς συνεργάτες της FIFA, στο προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο στη Γερμανία κατέγραψε αύξηση πωλήσεων κατά 15%, έναντι μηδενικής ανάπτυξης στο αμέσως προηγούμενο τρίμηνο της διοργάνωσης.
Τέλος, τα πρακτορεία στοιχημάτων και ο ηλεκτρονικός τζόγος είχαν τις δόξες τους, αφού δισεκατομμύρια ευρώ στοιχηματίσθηκαν στη «χρυσή» μπάλα. Κατά το Μουντιάλ στη Γερμανία το 2006 «παίχτηκαν» στη Βρετανία ποσά πέραν του ενός δισ. Ευρώ 2»
Η σχέση φιλάθλου – οπαδού με την ομάδα του είναι μια σχέση συνεχούς χρηματοδότησης. Το εισιτήριο των αγώνων, τα ταξίδια σε άλλα μέρη για την παρακολούθηση αγώνων εκτός έδρας, η ενίσχυση υπό τη μορφή εράνου σε έκτακτες συγκυρίες, τα τέλη συνδρομητικού καναλιού, η αγορά αθλητικών εφημερίδων κ.ο.κ. συντηρούν την τεράστια ποδοσφαιρική βιομηχανία (προέδρους, μετόχους, χορηγούς, ποδοσφαιριστές). Έμμεση χρηματοδότηση αποτελεί η έκθεση στις διαφημίσεις (στην τηλεόραση, στο γήπεδο), και το παίξιμο στοιχημάτων ή ΠΡΟ-ΠΟ, κάτι που συναντάται σε μεγάλο ποσοστό των φιλάθλων.
Σε όλο αυτό το τεράστιο κύκλο χρήματος, συχνές είναι οι καταγγελίες για «ξέπλυμα μαύρου χρήματος» από προέδρους ΠΑΕ, χρηματισμό διαιτητών, πούλημα αγώνων του Στοιχήματος, παράνομες χρηματοδοτήσεις Συλλόγων κ.α.

Γ) Η χρησιμοποίηση του ποδοσφαίρου στην πολιτική

Για τη σχέση του ποδοσφαίρου με το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο έχουν γραφεί πολλά. «…στον καπιταλισμό, ακόμη και ο ελεύθερος χρόνος είναι συνέχεια της δουλειάς. H πολύωρη και επαναληπτική εργασία, οι χαμένες ώρες στη διαδρομή, το άγχος, προκαλούν εξάντληση στο σώμα και στο πνεύμα σε τέτοιο βαθμό που νοιώθουμε άδειοι όταν γυρνάμε σπίτι. Τα σπορ αναπαράγουν την πιο απάνθρωπη λογική του καπιταλισμού, σύμφωνα με την οποία, όλες οι ανθρώπινες ικανότητες είναι μετρήσιμες και μπορούν να μετατραπούν σε αριθμούς και ρεκόρ. H λογική των σπορ προσπαθεί να κρίνει την κίνηση και τις δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος, μέσα από συγκεκριμένους κανόνες και συγκεκριμένα μέτρα.
Ότι το ποδόσφαιρο είναι «λαϊκό άθλημα» είναι ένας μεγάλος μύθος. Οι ρίζες του βρίσκονται στα χριστιανικά σχολεία της Αγγλίας των μέσων του 19ου αιώνα. Το ποδόσφαιρο εφευρέθηκε και εντάχθηκε στο σχολικό πρόγραμμα για να συμπληρώσει τη λογική των σχολείων που προσπαθούσαν να αναδείξουν τους «ισχυρούς άνδρες» της χώρας που θα επιβιώσουν ως ισχυρότεροι των διπλανών τους. Αργότερα τοπικές εκκλησίες έφτιαχναν ποδοσφαιρικούς συλλόγους για να αποκτήσουν ρίζες μέσα σε καινούργιες εργατογειτονιές στην Αγγλία. H Birmingham City, η Aston Villa, η Everton, η Bolton είναι τέτοια δημιουργήματα της αγγλικανικής εκκλησίας.
Σήμερα γύρω από το ποδόσφαιρο έχει στηθεί το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας αθλητικής βιομηχανίας. Το Μουντιάλ του 1994 έγινε στις HΠA, όχι γιατί οι Αμερικανοί αγαπούν το συγκεκριμένο άθλημα, αλλά γιατί η ποδοσφαιρική βιομηχανία έψαχνε τρόπους να εισχωρήσει στην αμερικανική αγορά 3».
«Το γήπεδο καταφέρνει και ενώνει διαφορετικούς τελείως κόσμους ενώ την ίδια στιγμή τους έχει διχάσει τον καθένα ξεχωριστά. Αριστεροί αγκαλιά με τους δεξιούς ξεχνάνε προσωρινά τις έχθρες τους μπροστά στον εχθρό με το άλλο χρώμα. Είναι προφανές ότι το γήπεδο με την μεγάλη και πυκνή ανθρώπινη μάζα που παρευρίσκεται στην κερκίδα του αποτελεί τον ιδανικό χώρο για την διάδοση ιδεών, πολιτικών και μη 4». Η παιδική συμπάθεια για μια ομάδα, μπορεί άνετα να συνδυαστεί με την διάδοση πολιτικών ιδεών. Έτσι «…ο Mussolini εκμεταλλεύτηκε το παγκόσμιο κύπελλο του 1934 για να διαφημίσει το καθεστώς του, ενώ κάτι ανάλογο έκανε αργότερα και ο Franco, μέσω της Real Madrid. Πιο πρόσφατα, το αγκάθι του νέο-ναζισμού ταλαιπωρεί τόσο το ποδόσφαιρο όσο και τους οργανωτές, αλλά και τους απλούς καθώς πρέπει φίλους του 5». Γνωστή είναι και η μεγάλη σημασία που έδωσε η Χούντα του 67 στους ποδοσφαιρικούς αγώνες, προκειμένου να στρέψει εκεί το ενδιαφέρον των πολιτών αντί για την πολιτική.
Τέλος, σημαντική είναι και η απορρόφηση των φιλάθλων – οπαδών από τις τηλεοπτικές υπερπαραγωγές κάλυψης ποδοσφαιρικών αγώνων, σε καθημερινή πλέον βάση. Η παρακολούθηση από την τηλεόραση, που λειτουργεί σαν ναρκωτικό, είναι σίγουρο ότι αποτρέπει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού από σκέψεις αμφισβήτησης της ισχύουσας οικονομικής και πολιτικής εξουσίας.
Σύμφωνα με το ΒΗΜΑ «…η τηλεοπτική αναμετάδοση του ποδοσφαίρου έχει ένα κύριο χαρακτηριστικό, το οποίο την κάνει να μοιάζει με τα ναρκωτικά: μια αλχημεία ταυτόχρονα αδιόρατη και ισχυρή την καθιστά σχεδόν ακαταμάχητη και πολλοί δεν μπορούν να πουν όχι σε αυτό το θέαμα που επαναλαμβάνεται αδιάκοπα. Σήμερα πάνω από τριάντα τρεις κάμερες αναμεταδίδουν κάθε συνάντηση. Η έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας επέτρεψε να φθάσουμε σε μια απίστευτη τεχνολογική εξέλιξη στη σκηνοθεσία. Οι αναμεταδόσεις φάσεων σε αργή κίνηση και τα κοντινά πλάνα έχουν πολλαπλασιαστεί, εις βάρος των μακρινών πλάνων τα οποία απεικονίζουν καλύτερα το παιχνίδι. Κατ’ εξοχήν ομαδικό άθλημα, το ποδόσφαιρο στην τηλεόραση μετατρέπεται σε ένα ατομικό σπορ που ασκείται ομαδικά, φλερτάροντας με τις διασημότητες, τις προσωπικές στιγμές, την τηλεόραση reality… Το ματς κατακερματίζεται σε ένα πλήθος μικροεπεισοδίων, με ένα αδιάκοπο πηγαινέλα ανάμεσα στο ζωντανό και στο ετεροχρονισμένο, στην αργή κίνηση. Στη Γαλλία έχουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο από 50 έως 120 αναμεταδόσεις φάσεων σε αργή κίνηση σε κάθε αγώνα. Οι σχολιαστές και οι αναλυτές εξαρτώνται από αυτή την κατάτμηση των εικόνων και προσφέρουν ελάχιστη διαφώτιση ως προς τις τεχνικές, τις τακτικές και τις παιδαγωγικές πλευρές. Ως παρενέργεια των υπέρογκων ποσών που καταβάλλονται σε συμβόλαια αποκλειστικότητας και στην αγορά δικαιωμάτων και πρέπει να αποσβεστούν, τα κανάλια περισσότερο «πουλάνε» τα ματς στο κοινό τους παρά τα σχολιάζουν. Όσο για τις ποδοσφαιρικές αρχές της Γαλλίας, τα διακυβεύματα – οικονομικά και εξουσίας – είναι τόσο σημαντικά ώστε ξεχνούν να προστατεύσουν από τις καταχρήσεις της τηλεόρασης το άθλημα για το οποίο είναι υπεύθυνες. Στην τηλεοπτική λογική οι λέξεις που κυριαρχούν είναι τηλεθέαση, διαφήμιση, προβολή, πάθος με την τεχνολογία. Πέρα από μια χούφτα αντιστεκόμενων, αποφασισμένων και ερωτευμένων με το ποδόσφαιρο, το θέμα αυτό δεν γίνεται πουθενά αλλού αντικείμενο διαλόγου, λες και η τηλεοπτική αναμετάδοση του ποδοσφαίρου δεν επιδέχεται σε καμία περίπτωση κριτική. Μήπως οι ποδοσφαιρικές διοργανώσεις, όπως το Euro, δεν είναι παρά ένα ακόμη βήμα προς την τύφλωση του κοινού;
Το ποδόσφαιρο, υπέροχο άθλημα και πρώτο σπορ στον κόσμο, κινδυνεύει. Παιδεία απέναντι στην εικόνα, δεοντολογία, σεβασμός προς το πνεύμα του παιχνιδιού και τους διαιτητές, αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και προβολή του αθλητή ως πρότυπο: όλα αυτά ελλείπουν. Απέναντι στις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές πλευρές του αθλήματος-θεάματος οι λάτρεις του ποδοσφαίρου είναι τελικά εξ ορισμού ανίκανοι να καταλάβουν καλύτερα αυτό που βλέπουν και ακούνε, κολλημένοι στην τηλεόραση και στο καθημερινό τους όπιο; Μια συνολική κριτική στάση απέναντι στην τηλεοπτική αναμετάδοση του ποδοσφαίρου είναι όμως περισσότερο απαραίτητη από ποτέ 6».

Γιάννης Βελίκης
http://skandalistis.blogspot.com/2012/05/blog-post_7426.html#more